Serdecznie witamy na stronie poświęconej historii 13. Pułku Ułanów Wileńskich i jego spadkobiercy – Kieleckiemu Szwadronowi Kawalerii.

Zamieszczone informacje, dotyczące historii Pułku są wiadomościami ogólnie znanymi. Fundacja nasza posiada duży zbiór pamiątek, nagrań, źródeł pisanych i fotografii, które jeszcze nie były publikowane. Będą one udostępnione po wydaniu obszernej publikacji książkowej, która kompleksowo obejmować będzie działalność 13. Pułku Ułanów Wileńskich w latach 1918 – 1945. Zamierzeniem naszym jest, aby opracowanie ukazało  się w 100 – rocznicę powstania Pułku.

Zapraszamy do kontaktu i współpracy wszystkich chętnych, dysponujących materiałami związanymi z 13. Pułkiem Ułanów Wileńskich, którzy chcieliby mieć swój wkład w tworzeniu publikacji.

O NAS!

Fundacja Kielecki Ochotnicy Szwadron Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich jest organizacją patriotyczno-wychowawczą, kontynuującą tradycje kawaleryjskie po 80 Kieleckiej Konnej Drużynie Harcerskiej. Barwy, zwyczaje, tradycje i historia 13. Pułku Ułanów Wileńskich w Kielcach są w ten sposób reprezentowane nieprzerwanie od 1982 roku. Przełomem w działalności ułańskiej był rok 2000, kiedy do konnych harcerzy – ułanów dołączyły osoby cywilne, Rodzina Pułkowa oraz żołnierze Wojska Polskiego, tworząc początki Stowarzyszenia,  które przyjęło nazwę: Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Cztery lata później powstała Fundacja pod tą samą nazwą.

W 2004 roku, równocześnie z oficjalnym zarejestrowaniem działalności Stowarzyszenia, dotychczasowa drużyna harcerska przeformowała się w 13. Drużynę Wędrowniczą Kawalerii Harcerskiej im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich, grupującą harcerzy starszych. Wszystkie cztery działające podmioty: Stowarzyszenie, Fundacja, Drużyna Harcerska oraz Rodzina Pułkowa ściśle ze sobą współpracują, nakreślając jeden kierunek działania zawarty w celach statutowych.

Fundacja Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich została zawiązana w Dniu Święta Pułkowego –  25 lipca 2008 roku i jest spadkobiercą oraz kontynuatorem tradycji 13. Pułku Ułanów Wileńskich z Nowej Wilejki. Fundacja nawiązuje w swojej działalności do 90 letniej tradycji historycznej Ułanów Wileńskich, która tą tradycje reprezentuje i kontynuuje.

Głównymi pomysłodawcami i inicjatorami zorganizowania pierwszej w Kielcach ochotniczej formacji kawaleryjskiej, są:

Robert Mazur, rodowity opolanin, pasjonat oręża polskiego, hobbysta, wieloletni instruktor Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej w stopniu przewodnika, Harcerz Orli. Kawaler oficerskiej odznaki pamiątkowej 13. Pułku Ułanów Wileńskich, pracownik instytucji kultury. Od lat osiemdziesiątych XX wieku – poprzez Drużyny Kawalerii Harcerskiej, związany z ruchem kawaleryjskim. Członek i przyboczny 141. Opolskiej Drużyny Harcerzy i 9. Konnej Opolskiej Drużyny Harcerzy im. 9. Pułku Ułanów Małopolskich, należących do elitarnego Opolskiego Hufca ZHR im. Szarych Szeregów. Prezes Fundacji i Dowódca Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Przyboczny 13. Kieleckiej Drużyny Wędrowniczej Kawalerii Harcerskiej im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Odznaczony brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju i tatarskim Medalem Dżelal ed Dina.

Mariusz Kowalski, historyk, wieloletni instruktor Związku Harcerstwa Polskiego w stopniu podharcmistrza, harcerz orli,  kawaler oficerskiej odznaki pamiątkowej 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Związany z harcerstwem od 1975 roku, a z ruchem kawaleryjskim nieprzerwanie od roku 1982 poprzez pierwszą w Polsce drużynę harcerską, która przyjęła imię 13. Pułku Ułanów Wileńskich, której był drużynowym. Podoficer 16. Batalionu Powietrzno – Desantowego, z elitarnej 6. Brygady Desantowo – Szturmowej z Krakowa. Wiceprezes Fundacji i Szef Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Drużynowy 13. Wędrowniczej Drużyny Kawalerii Harcerskiej im.13. Pułku Ułanów Wileńskich. Odznaczony brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju i tatarskim Medalem Dżelal ed Dina.

Czesław Pająk, miłośnik oręża polskiego, żołnierz rezerwy Wojska Polskiego, kawaler oficerskiej odznaki pamiątkowej 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Odznaczony tatarskim Medalem Dżelal ed Dina. Wachmistrz Kawalerii Ochotniczej, chorąży pocztu sztandarowego Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Instruktor wyszkolenia kawaleryjskiego Kieleckiego Szwadronu Kawalerii.

Jedną z fundamentalnych zasad naszej organizacji jest przyjaźń i braterstwo. W działaniu naszym na pierwszy plan stawiana jest rodzina, praca zawodowa, obowiązki szkolne a dopiero później praca na rzecz Szwadronu i Fundacji. Przy Kieleckim Szwadronie Kawalerii, podobnie jak w przedwojennych pułkach działa Rodzina Pułkowa, składająca się z ułanów, ich żon, dzieci oraz osób zaprzyjaźnionych ze Szwadronem, która scala Szwadron dając mu stabilność, równowagę i harmonię.

Organizacja nasza jest formacją niezależną i apolityczną,  nawiązującą do sprawdzonych wartości katolickich. Posługę duszpasterską na nad kieleckimi ułanami od 11 listopada 2006 roku, sprawuje ksiądz pułkownik Adam Prus, kapelan Garnizonu i proboszcz kościoła garnizonowego w Kielcach. Nie jesteśmy Grupą Rekonstrukcji Historycznej, mimo iż nawiązujemy do umundurowania, uzbrojenia, tradycji i zwyczajów jednego z najstarszych pułków kawalerii jakim był 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Mundury historyczne których używamy, stanowią nasz służbowy ubiór organizacyjny. Nie jesteśmy grupą ludzi, która bawi się w wojsko i  wojnę, realizując w ten sposób niespełnione marzenia z dzieciństwa. Nie należymy do grona osób, dla których inscenizacje batalistyczne czy jakiekolwiek wyjazdy konne, są jedynie okazją do oderwania się od obowiązków rodzinnych, beztroskiego spędzania czasu w towarzystwie alkoholu i podobnie ubranych kolegów.

W swojej pracy, Szwadron kieruje się wskazaniami Tradycji Jazdy Polskiej oraz stara się godnie reprezentować Kielce i Województwo Świętokrzyskie w kraju i poza nim, mając aspiracje stać się jedną z wizytówek regionu Świętokrzyskiego. Znajomość regulaminów kawaleryjskich, umiejętność jazdy konnej, władanie białą bronią, znajomość historii Pułku, uczestnictwo w uroczystościach państwowych i religijnych stanowi dla kieleckich ułanów normę i powinność. Jednakże organizacja nasza poza sferą ściśle kawaleryjską realizuje szczytniejsze cele, jakimi są między innymi: edukacja, hipoterapia oraz  pomoc Polakom mieszkających na Kresach Wschodnich. Jest to dla nas misja, którą chcemy rzetelnie wypełniać – dla dobra naszej Ojczyzny, regionu Świętokrzyskiego, mieszkańców Kielc oraz nas samych. Chcemy w ten sposób dotrzymać słowa, które 22 sierpnia 2004 roku daliśmy naszym Poprzednikom, podczas XVI Zjazdu Kawalerzystów II RP w Grudziądzu, gdy odbieraliśmy z rąk Pana majora Zbigniewa Makowieckiego, zaszczyt i przywilej wyłącznego w Polsce używania imienia, barw i wyróżników 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Na to wielkie wyróżnienie składa się dotychczasowe 28 lat pracy harcerzy-ułanów, żołnierzy, osób cywilnych oraz tak bliskich naszemu sercu, nieżyjących już kieleckich weteranów kawalerii.

Za najważniejsze cele swojej działalności, Fundacja uznała:

1. Utworzenie i prowadzenie:
2. Stowarzyszenia – Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich,
3. Centralnego Ośrodka Wyszkolenia Kawalerii,
4. Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii Ochotniczej,
5. Koordynowanie prac 13 Kieleckiej Drużyny Wędrowniczej Kawalerii Harcerskiej Hufca ZHP Kielce- Miasto,
6. Wspieranie działań osób fizycznych i prawnych w zakresie:
7. Wskrzeszania i kultywowania tradycji Jazdy Polskiej ze szczególnym uwzględnieniem tradycji i zwyczajów 13. Pułku Ułanów Wileńskich,
8. Podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej,
9. Nauki, edukacji, oświaty i wychowania młodzieży,
10. Krajoznawstwa oraz wypoczynku dla dzieci i młodzieży,
11. Upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności Państwa,
12. Upowszechniania wiedzy teoretycznej oraz osiągnięć polskiego ruchu kawaleryjskiego i rekonstruktorskiego, tradycji i historii Wojska Polskiego oraz służby wojskowej,
13. Propagowania i promocji idei kawalerii historycznej i współczesnej,
14. Propagowania, opracowania i wydawnictw w zakresie Kawalerii Polskiej,
15. Podejmowanie działań na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej dotkniętymi chorobą poprzez:
16. zapewnienie zajęć terapeutycznych i rehabilitacyjnych dla dzieci i młodzieży, w tym przede wszystkim z hipoterapii pacjentom z różnymi schorzeniami i wadami rozwojowymi,
17. objęcia hipoterapią jak największej ilości potrzebujących jej pacjentów,
18. Niesienie pomocy i wspieranie Polaków oraz organizacji młodzieżowych zamieszkujących dawne Kresy Wschodnie, poprzez podtrzymywanie polskości, polskiej kultury i tradycji narodowych, pozyskiwanie środków finansowych na tą działalność.

W 2006 roku podczas uroczystości Święta Niepodległości, Szwadron otrzymał kopię sztandaru pułkowego ufundowanego przez społeczeństwo Ziemi Świętokrzyskiej. Wręczenie sztandaru miało miejsce w historycznym miejscu – przed Pomnikiem Niepodległości w Kielcach – dumy wszystkich kielczan i środowiska kieleckich żołnierzy Armii Krajowej – inicjatorów jego odbudowy. Pomnik nawiązuje do tradycji legionowych miasta, w którym  legioniści stoczyli kilka potyczek z żołnierzami rosyjskimi. Rodzicami chrzestnymi Sztandaru zostali: Pani Izabela Borowska, córka kontradmirała Marynarki Wojennej Michała Borowskiego, absolwentka Wydziału Sztuki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, wychowanka profesora Ferdynanda Ruszczyca,  narzeczona poległego 23 września 1939 roku porucznika 13. Pułku Ułanów Andrzeja Szamoty oraz Pan Andrzej Bohdanowicz, bratanek Marii Bohdanowicz jednej z trzech Matek Chrzestnych oryginalnego Sztandaru 13. Pułku Ułanów. Sztandar wręczył Wojewoda Świętokrzyski Pan Grzegorz Banaś. Pamiątkowe gwoździe w drzewce sztandaru wbijali między innymi: Wice – Premier RP śp. Pan Przemysław Gosiewski, Wojewoda Świętokrzyski Pan Grzegorz Banaś, Prezydent Miasta Kielce Pan Wojciech Lubawski, Zastępca Dyrektora Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO z Bydgoszczy śp. gen. dyw. Tadeusz Buk, Prezes Zrzeszenia Kół Półkowych Kawalerii z Londynu mjr Zbigniew Makowiecki, Redaktor Radia „Znad Wilii” z Wilna śp. Pan Jerzy Surwiło, córki rtm. Grzeorza Cydzika z 13. Pułku Ułanów Wileńskich Pani Janina Cydzik-Brzezińską i Zofia Miśkiewicz. Sztandar został poświęcony przez Biskupa Diecezji Kieleckiej Jego Ekscelencję ks. Kazimierza Ryczana.

Obecnie w pracę Fundacji zaangażowanych jest ponad 60 osób w tym 26 ułanów tworzących pododdział konny w barwach i wyróżnikach 13. Pułku Ułanów. Wyposażenie i uzbrojenie Szwadronu jest zgodne z regulaminami kawalerii II RP, w tym sekcja tatarska wyróżniająca się dźwięcznym buńczukiem i oporządzeniem w kolorze białym. Jest to pamiątka po I szwadronie 13. Pułku Ułanów Wileńskich, w którym do 1939 roku służyli obywatele polscy narodowości tatarskiej. Oficjalne prawo do kultywowania ich tradycji, Szwadron uzyskał w Grudziądzu, na XIX Zjeździe Kawalerzystów II RP, w dniu 19 sierpnia  2007 roku, z rąk prezesów Związku Tatarów RP – Selima Chazbijewicza i Jerzego Szachuniewicza. Stało się to w 70. rocznicę wręczenia buńczuka od społeczności tatarskiej II RP, dla ułanów I szwadronu naszego patrona.

Dnia 3 maja 2009 roku, podczas obchodów rocznicy Uchwalenia Konstytucji 3 maja, została przekazana Szwadronowi replika buńczuka przechodniego jaki 65 lat wcześniej otrzymał od marszałka Józefa Piłsudskiego I szwadron 13. Pułku Ułanów. Wręczenia buńczuka dokonali: Wojewoda Świętokrzyski Pani Bożentyna Pałka Koruba oraz Wicewojewoda Pan Piotr Żołądek. Fundatorem buńczuka były Targi Kielce.  Od dnia 11 listopada 2010 roku, Honorowymi Szefami Kieleckiego Ochotniczego Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich są: Wojewoda Świętokrzyski, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego,  Prezydent Miasta Kielce.

W Szwadronie funkcjonuje sekcja historyczna – Chorągiew Pancerna Ziemi Świętokrzyskiej, w moderunku XVIII wiecznej jazdy pancernej, sekcja Polskiej Jazdy Średniowiecznej oraz sekcja Beliniaków – ułanów legionowych z lat 1914-1916. Sekcje organizują pokazy sprawności kawaleryjskiej w całym kraju, prezentując wysoki poziom wyszkolenia koni i jeźdźców.

Poza głównymi celami statutowymi, Fundacja już piaty rok realizuje edukacyjny program autorski w przedszkolach oraz szkołach, poprzez organizowanie lekcji „żywej historii” pn.: „SPOTKANIA Z HISTORIĄ, CZYLI POLSKI PATRIOTYZM”. Organizuje także szkolenia dla pocztów sztandarowych szkół z Kielc i województwa Świętokrzyskiego, organizuje wsparcie materialne dla Polaków mieszkających na Litwie, a konkretnie w Wilnie i Nowej Wilejce – przedwojennym garnizonie naszego patrona.  Ponadto Fundacja zajmuje się wydawnictwem prasowego dodatku historycznego do codziennej gazety Echo Dnia, wydawanego z okazji ważnych rocznic państwowych.

Członkowie Szwadronu i sekcji historycznej posiadają duży zbiór replik uzbrojenia i wyposażenia Wojska Polskiego oraz dużą  kolekcję książek i ikonografii z epoki. W niedługim czasie zostanie uruchomiona Szkoła Podchorążych Rezerwy Kawalerii Ochotniczej dla młodych mężczyzn, w wieku 16-25 lat oraz Centralny Ośrodek Wyszkolenia Kawalerii.

Profesjonalizm Kieleckiego Szwadronu Kawalerii został doceniony przez wiele samorządów lokalnych i instytucji w Polsce, które wielokrotnie zapraszały kieleckich ułanów do udziału w pokazach i uroczystościach państwowych. Członkowie Szwadronu uczestniczyli także w produkcjach filmowych i telewizyjnych.

Fundacja ściśle współpracuje z wieloma znanymi i cenionymi w Polsce Stowarzyszeniami kawaleryjskimi i instytucjami m.in.  Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego, Świętokrzyskim Urzędem Wojewódzkim, Urzędem Miasta Kielce, Kuratorium Oświaty w Kielcach, Centrum Przygotowań do Misji Pokojowych w Kielcach, 18 Dywizją Zmechanizowaną im. gen. Tadeusza Buka, 25 Brygadą Kawalerii Powietrznej im. księcia Józefa Poniatowskiego, 10 Świętokrzyską Brygadą Obrony Terytorialnej im. mjr. Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego, ps. „Nurt” Delegaturą Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, Wojewódzkim Domem Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach oraz z wieloma znanymi autorytetami świata kultury i polityki.

 

Mamy nadzieję, że te kilka minut poświęcone temu tekstowi, pozwoliło Czytelnikowi  zrozumieć ideę jaka przyświecała i jest wciąż aktualna dla twórców kieleckiej  formacji kawaleryjskiej, która jako jedyna w Polsce może szczycić się prawem do kontynuacji tradycji bojowych jednego z najstarszych pułków Kawalerii Polskiej II RP jakim był  13. Pułku Ułanów Wileńskich z Nowej Wilejki.